ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΝΩΣΙΑΚΗ – ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Διδακτικές Ενότητες
- Διδακτική Ενότητα 1
- Τίτλος: Βασικές αρχέςγνωσιακής – συμπεριφορικής συμβουλευτικής
- Περιγραφή
Η ενότητα αυτή κάνει λόγο για την γνωσιακή συμπεριφορική προσέγγιση, πως γεννήθηκε, ποιοι είναι οι βασικότεροι θεωρητικοί ανάμεσα τους ο Beck. Επίσης, υπογραμμίζεται η εφαρμογή του γνωσιακού –συμπεριφορικού μοντέλου σε διάφορες ψυχικές διαταραχές και η αποτελεσματικότητα του όπως σε φοβίες, ψυχαναγκαστικές διαταραχές, κατάθλιψη κτλ. Γίνεται μια σύντομη αναφορά στο πως λειτουργεί το γνωσιακό συμπεριφορικό μοντέλο, για το τρίγωνο σκέψεις, συναισθήματα, συμπεριφορικές αντιδράσεις, για τις γνώσεις και τις αυτόματες σκέψεις και πως δημιουργούν σχήματα και καταλήγουν σε δυσλειτουργικές συμπεριφορές. Στην συνέχεια παρουσιάζεται μια περιπτωσιολογική μελέτη μιας γυναίκας που πάσχει από κατάθλιψη και με βάσει αυτής παρουσιάζονται οι 10 αρχές που διέπουν την γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Αναφορικά με τις αρχές , αναλύονται η σημασία της γνωσιακής διατύπωσης, η έμφαση στη συνεργατική φύση της σχέσης μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, το ρόλο του θεραπευτή, καθώς και στοιχεία που έχουν να κάνουν με τη θεραπεία αυτή καθ αυτή όπως ότι είναι χρονικά περιορισμένη, προσανατολισμένη στο παρόν και επικεντρωμένη στην επίλυση των τρέχοντων προβλημάτων του πελάτη. Επίσης, η ενότητα περιλαμβάνει και παρουσίαση θεραπευτικών τεχνικών όπως σωκρατικός διάλογος, εργασία στο σπίτι, εντοπισμός αυτόματων σκέψεων που συνδέονται με τις βασικές αρχές της Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας ώστε οι επιμορφούμενοι να κατανοούν το λόγο που ο θεραπευτής επιλέγει αυτές τις τεχνικές, καθώς και πως εφαρμόζονται στη συνεδρία και τι εξυπηρετούν.
- Διδακτική Ενότητα 2
- Τίτλος: Δομή, σχεδιασμός και στόχοι θεραπευτικής συνεδρίας. Περιγραφή και οριοθέτηση ροής
της συμβουλευτικής. Σύνθεση θεραπευτικής ατζέντας - Περιγραφή
Η ενότητα αυτή στόχο έχει να διδάξει στους επιμορφούμενους πως μπορούν να σχεδιάζουν
μια θεραπευτική συνεδρία. Η δομή στη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι πολύ
συγκεκριμένη και περιλαμβάνει κάποια στάδια και απαραίτητα βήματα ώστε να είναι
σύμφωνη με τις βασικές αρχές και να καταλήγει σε ένα θεραπευτικό πλάνο. Για παράδειγμα,
γίνεται λόγος για το πως γίνεται η σωστή λήψη ιστορικού, και ερωτήσεις που είναι
απαραίτητες να συμπεριληφθούν σε μια θεραπευτική συνέντευξη και ποια η χρησιμότητα
τους. Επίσης, η δομή περιλαμβάνει και το στάδιο εμβάθυνσης και το στάδιο δράσης όπου και
εκεί για μεγαλύτερη κατανόηση περιγράφονται θεραπευτικές τεχνικές όπως ή αντανάκλαση
συναισθήματος, σκέψεων . Αναφορικά με τους στόχους της θεραπευτικής συνεδρίας, οι
επιμορφούμενοι διδάσκονται πως να τους εντοπίζουν και να συνεργάζονται με τον πελάτη
τους καθώς και για την ιεράρχηση τους και τη δημιουργία ενός θεραπευτικού πλάνου για την
επίτευξη τους. Επίσης δίνονται βήματα για το πως γίνεται η σύνθεση θεραπευτικής ατζέντας
και πως μπορεί να τροποποιηθεί. Στόχος ενότητας είναι μέσα από τη δομή, το θεραπευτικό
πλάνο και τη δημιουργία ατζέντας να περιγράφει η ροή της συμβουλευτικής διαδικασίας και
πως οροθετείται. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιούμε σενάρια συμβουλευτικής ,μελέτες
περίπτωσης .
- Τίτλος: Δομή, σχεδιασμός και στόχοι θεραπευτικής συνεδρίας. Περιγραφή και οριοθέτηση ροής
- Διδακτική Ενότητα 3
- Τίτλος: Η θεραπευτική σχέση
- Περιγραφή
Οι διάφορες προσεγγίσεις και διαδικασίες της συμβουλευτικής στηρίζονται (μεταξύ άλλων)
στο τρίπτυχο της εμπιστοσύνης (που προέρχεται από την επιστημονικότητα), του απορρήτου,
και της σχέσης μεταξύ συμβούλου και συμβουλευόμενου. Η συμβουλευτική δεν είναι μια
συνηθισμένη συζήτηση μεταξύ δύο (ή περισσότερων) ανθρώπων πάνω σε έναν
προβληματισμό. Αντίθετα είναι διαδικασία η οποία απαιτεί υψηλή κατάρτιση από την πλευρά
του συμβούλου και σεβασμό στους ηθικούς κανόνες και κώδικες δεοντολογίας. Ο πελάτης
πρέπει να βιώσει εμπιστοσύνη, σιγουριά και σεβασμό για να μοιραστεί τους
προβληματισμούς του με έναν σύμβουλο. Η ενσυναίσθηση, η προσεκτική και υπομονετική
ακρόαση είναι αρετές που κατακτά κάποιος με πρακτική, μελέτη, κατάρτιση και προσωπική
ανάπτυξη (π.χ. μέσω εποπτείας, της προσωπικής ψυχοθεραπείας του συμβούλου κλπ). Ο
πελάτης εκτός από την ενθάρρυνση, την υποστήριξη και τον συντονισμό της διαδικασίας
πρέπει να νιώθει ότι ακούγεται. . Ο προβληματισμός του κάθε πελάτη είναι προσωπικός και
ιδιαίτερος. Για έναν σύμβουλο δεν υπάρχει ποτέ “κοινό” πρόβλημα και ποτέ δεν θα υπάρχει
“κοινός” τρόπος επίλυσης. Η στάση του συμβούλου απέναντι στους προβληματισμούς πρέπει
να είναι ανοιχτή και θα είναι αυτή που θα συντελέσει μεταξύ άλλων στην δημιουργία αυτού
που ονομάζουμε «θεραπευτική σχέση».
- Διδακτική Ενότητα 4
- Τίτλος: Το γνωστικό μοντέλο
- Περιγραφή
Στην εισαγωγή αναλύουμε τους δύο όρους «γνωστική» και «συμπεριφοριστική». Συνεχίζουμε
να γνωρίζουμε το μοντέλο μέσα από την ιστορική του αναδρομή, αρχικά από τον Επίκτητο,
στην συνέχεια τους JohnWatson, τον IvanPavlov, τον FredericSkinner, τον AlbertEllis και τον
AaronBeck αλλά και την θεραπεία σχημάτων. Έπειτα εξετάζουμε τις αρχές αλλά και τις
βασικές έννοιες του μοντέλου (γνωσίες, γνωσιακός χάρτης, αρνητικές αυτόματες σκέψεις,
πεποιθήσεις και δυσλειτουργικές υποθέσεις). Στην πορεία εξετάζουμε τα χαρακτηριστικά
γνωρίσματα και τις λανθασμένες αντιλήψεις που υπάρχουν για το μοντέλο. Στις τεχνικές
γίνεται ανάλυση στις: γνωστική ασυμφωνία, την τεχνική της νοερής απεικόνισης, την διακοπή
της σκέψης, την τεχνική TIC- TOC, την αποσαφήνιση εννοιών, την χρήση χιούμορ, την τεχνική
της παράδοξης επιδίωξης, την χρήση μύθων και ιστοριών, την τεχνική της πίτας, τους
πειραματισμούς σε νέες συμπεριφορές αλλά και των συμπεριφοριστικών τεχνικών.
Συνεχίζουμε με την αξιολόγηση του πελάτη μέσα από το επτά βήματα του μοντέλου, κάνουμε
ειδική αναφορά στην δουλεία στο σπίτι και την σημαία της για την γνωστικό
συμπεριφοριστική προσέγγιση. Τα προβλήματα που προκύπτουν μέσα από την διαδικασία
της θεραπείας είναι το επόμενο κεφάλαιο στο κείμενο. Παρουσιάζουμε την θεραπεία της
κατάθλιψης ως μελέτη περίπτωσης. Κλείνουμε το κείμενο κάνοντας αναφορά στα
πλεονεκτήματα αλλά και τα μειονεκτήματα του μοντέλου.
- Διδακτική Ενότητα 5
- Τίτλος: Αξιολόγηση Νοητικών Ικανοτήτων
- Περιγραφή
Η νοημοσύνη είναι μια γενική και περίπλοκη λειτουργία αλληλεπίδρασης και συναίρεσης όλων των φυσικών και ψυχικών λειτουργιών του εγκεφάλου που οδηγεί στην συνολική ανάπτυξη του ψυχοσωματικού μηχανισμού του ατόμου, βοηθώντας το άτομο να προσαρμοστεί στο ανώτατο επίπεδο με το περιβάλλον και να συνδεθεί με τον κόσμο αμέσως μόλις η σύνδεση αυτή υπερβαίνει τις άμεσες και στιγμιαίες σχέσεις και λαμβάνει χρονικά και τοπικά έναν διαρκή και ευρύτητα χαρακτήρα. Το ενδιαφέρον για την μέτρηση της νοημοσύνης άρχισε να αναπτύσσεται το 19ο αιώνα ως συνέπεια της ανάγκης να διαγνωστούν και να εκπαιδευτούν τα νοητικά καθυστερημένα άτομα. Τον 20ος αιώνα, ο AlfredBinet μαζί με άλλους επιστήμονες ανέπτυξαν μεθόδους μετρήσεις της νοημοσύνης που έδιναν έμφαση στις ανώτερες νοητικές λειτουργίες του ατόμου. Το έργο τους ολοκληρώθηκε το 1905 με την παρουσίαση της πρώτης κλίμακας νοημοσύνης που ονομάσθηκε Binet-Simon. Η κλίμακα αυτή αναπροσαρμόστηκε και σταθμίστηκε εκ νέου στις ΗΠΑ . Χορηγείται σε άτομα από 2-23 ετών και θεωρείται μια από τις καλύτερες κλίμακες για την μέτρηση της νοημοσύνης. Κατά την δεκαετία του 1930 αναπτύχθηκε από τον Αμερικανό ψυχολόγο DavidWechsler μια σειρά κλιμάκων νοημοσύνης. Οι κλίμακες Wechsler είναι οι εξής: η κλίμακα WAIS-R (Wechsler Adult IntelligenceScale-Revised) αξιολόγηση της νοημοσύνης ατόμων 16 ετών και άνω, η κλίμακα WISC-III (WechslerIntelligenceScale for Children –ThirdEdition) για την αξιολόγηση της νοημοσύνης παιδιών 6-17 ετών και η κλίμακα WPPSI-R(WechslerPreschool and PrimaryScale of Intelligence –Revised) για την αξιολόγηση της νοημοσύνης παιδιών από 3 ετών ως 7 ετών και 3 μηνών.
- Διδακτική Ενότητα 6
- Τίτλος: Αξιολόγηση Προσωπικότητας
- Περιγραφή
Η προσωπικότητα αποτελεί ένα σταθερό σχήμα συμπεριφοράς και χαρακτηριστικών που ξεχωρίζουν το κάθε άτομο. Αναπαριστά εκείνα τα χαρακτηριστικά του ατόμου τα οποία το κάνουν να ξεχωρίζει από τα άλλα- που λειτουργούν ως σταθερά πρότυπα του συναισθήματος, της σκέψης και της συμπεριφοράς (Αυτά τα 3 συνδέονται μεταξύ τους) Οι διάφορες θεωρίες προσωπικότητας προσπαθούν να απαντήσουν και να ερμηνεύσουν τα ακόλουθα ερωτήματα:
α) Πώς είναι τα άτομα; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ατόμου (ειλικρινές, με υψηλές προσδοκίες, κ.λ.π.) και πώς έχουν οργανωθεί μεταξύ τους; β) Πώς έγιναν έτσι όπως είναι; Ποιοι είναι οι καθοριστικοί παράγοντες (γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες) που επέδρασαν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας γ) Γιατί συμπεριφέρονται έτσι όπως συμπεριφέρονται; Ποιοι είναι οι λόγοι της συγκεκριμένης συμπεριφοράς (δηλ. τα κίνητρα και οι στόχοι) Έχουν αναπτυχθεί αρκετές θεωρίες προσωπικότητας προσπαθώντας να απαντήσουν στα παραπάνω ερωτήματα όπως Ψυχοδυναμικές θεωρίες Συμπεριφοριστικές θεωρίες (ή θεωρίες μάθησης), Ανθρωπιστικές/Υπαρξιστικές θεωρίες. Μορφολογική Προσέγγιση ή Θεωρία Gestalt, Συστημική προσέγγιση, Συνθετική προσέγγιση κλπ1918. Η αξιολόγηση της προσωπικότητας γίνεται με ψυχοτεχνικά μέσα, τα οποία μπορούμε να ταξινομήσουμε σε 2 κατηγορίες, στα ερωτηματολόγια προσωπικότητας και στα προβολικά τεστ. Κάθε ερωτηματολόγιο είναι ένας κατάλογος ερωτήσεων που σχετίζονται με την προσωπική συμπεριφορά του ατόμου (τις αντιδράσεις που έχει, τις προτιμήσεις του κ.α). Σε ελάχιστο χρόνο αυτός που διεξάγει τα τεστ μπορεί να πάρει χρήσιμες πληροφορίες για το άτομο. Σοβαρό μειονέκτημα είναι ότι οι απαντήσεις εξαρτώνται από την ειλικρίνεια και τη διάθεση για συνεργασία του ατόμου που συμπληρώνει το ερωτηματολόγια. Το πιο ευρέως διαδεδομένο ερωτηματολόγιο προσωπικότητας είναι το Μινεσότα Πολυφασικό Ερωτηματολόγιο Προσωπικότητας (Minnesota, MultiphasicPersonalityInventory) όπου το άτομο καλείτε να απαντήσει σε 565 ερωτήσεις που αποκαλύπτουν πολλά για τη
ψυχοσωματική υγεία και την κοινωνική του προσαρμογή. Τα προβολικά τεστ στηρίζονται στη γενική αρχή ότι αν παρουσιάσουμε σε ένα άτομο ένα ασαφές ερέθισμα (όπως είναι μια αόριστη εικόνα, η συμπλήρωση μίας πρότασης κτλ), οι απαντήσεις που θα δώσει το άτομο αυτό θα στηρίζονται στην εσωτερική του κατάσταση και ελάχιστα στα εξωτερικά ερεθίσματα. Θα «προβάλλει» με λίγα λόγια τις ασυνείδητες σκέψεις , επιθυμίες κ.α στο ερέθισμα. Πλεονέκτημα αποτελεί ότι ο εξεταζόμενος δεν γνωρίζει τη σημασία των απαντήσεων και έτσι ο κίνδυνος να αποκρύψει την αλήθεια είναι μικρός. Επίσης δεν υπάρχει περιορισμός στα θέματα και έτσι το άτομο απαντά σύμφωνα με τις βαθύτερες ενορμήσεις του. Το κυριότερο και πιο γνωστό προβολικό τεστ είναι του HermanRorschach (αποτελούμενο από 10 σχήματα από μελάνι), το Τεστ Θεματικής Αντίληψης (Τhematic. Αpperception.Τest), το Τεστ Θεματικής αντίληψης για παιδιά (Children s. Apperceprion .Test) πουαποτελούνταιαπόμιασειράεικόνων (20 για τους ενήλικες και 10 για τα παιδιά) που απεικονίζουν διάφορες δραστηριότητες της καθημερινής ζωής.
- Διδακτική Ενότητα 7
- Τίτλος: Παροχή Ψυχολογικής Συμβουλευτικής (βραχυπρόθεσμη Παρέμβαση)
- Περιγραφή
Η συμβουλευτική είναι μια διαδικασία αλληλοεπικοινωνίας που σκοπός της είναι η παροχή βοήθειας σε ένα άτομο ή σε μια ομάδα ατόμων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και προβλήματα που δεν μπορούν να διαχειριστούν μόνοι τους. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να αφορούν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, τη σχέση τους με τον ίδιο τους τον εαυτό, την επαγγελματική τους ζωή, την προσαρμοστικότητα τους σε δύσκολες καταστάσεις. Επίσης, μπορεί να λειτουργεί σε επίπεδο πρόληψης, ως μια προσπάθεια πληροφόρησης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των ανθρώπων. Η συμβουλευτική βασίζεται κυρίως στις θεωρίες προσωπικότητας. Η κυριότερη ίσως θεωρία από την οποία έχει επηρεαστεί είναι η προσωποκεντρική θεωρία του CarlRogers, Ένας βασικός διαχωρισμός που πρέπει να γίνει είναι αυτός της συμβουλευτικής από την ψυχοθεραπεία. Η συμβουλευτική στοχεύει περισσότερο στο «εδώ και τώρα», στα αποτελέσματα των ενεργειών των ανθρώπων στην καθημερινή τους ζωή, ενώ η ψυχοθεραπεία προσπαθεί να εμβαθύνει περισσότερο στον
εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου και να πετύχει μια μεγαλύτερη αναδόμηση της προσωπικότητας του. Ως προς τις ομοιότητες τους, αυτές αφορούν τη σημασία που δίνουν και οι δύο στη σχέση ανάμεσα στον ειδικό και τον πελάτη και στους στόχους τους που δεν είναι άλλοι από την προσωπική ανάπτυξη του ατόμου. Μπορεί να διακριθεί σε ατομική και ομαδική. Επιπλέον, ως προς το είδος της έχουμε την προληπτική συμβουλευτική, την εκπαιδευτική συμβουλευτική, την εργασιακή συμβουλευτική, την συμβουλευτική γονέων, τη συμβουλευτική ζεύγους οικογένειας, τη συμβουλευτική για την αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων, τη συμβουλευτική τρίτης ηλικίας.
- Διδακτική Ενότητα 8
- Τίτλος: Ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις ( εισαγωγή στην Ψυχαναλυτική, Συμπεριφοριστική,
Γνωσιακή, Συστημική Ψυχοθεραπεία κλπ ) - Περιγραφή
Ψυχοθεραπεία είναι η θεραπευτική παρέμβαση που βασίζεται στη λεκτική επικοινωνία ανάμεσα στον πελάτη και τον θεραπευτή, και στη σχέση μεταξύ τους, η οποία αποσκοπεί στο να βοηθήσει τον πελάτη να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του, να προσαρμοστεί στη ζωή, να ανακουφιστεί από τα δυσάρεστα ψυχολογικά συμπτώματά του, να βελτιώσει τη νοητική του κατάσταση ή/και να συμβάλλει στην κοινωνική του επανένταξη, επιτρέποντάς του να ζήσει μια όσο το δυνατόν πιο ικανοποιητική ζωή. Έχουν αναπτυχθεί διάφορα είδη Ψυχοθεραπείας: 1) Η ψυχανάλυση είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, που θεμελίωσε ο SigmundFreud. Η ψυχανάλυση τονίζει τη σημασία των παιδικών εμπειριών στο σχηματισμό τηςπροσωπικότητας. Η ανθρώπινη συμπεριφορά καθορίζεται κατά κύριο λόγο από ασυνείδητες δυνάμεις που πηγάζουν από πρωτόγονες συναισθηματικές ανάγκες, παρά από τη λογική. Η κυριότερη φάση στην ψυχανάλυση είναι η μεταβίβαση κατά την οποία ο ασθενής αντιδρά ως προς τον αναλυτή του σαν να ήταν ένα σημαντικό πρόσωπο από το παρελθόν. Η
εξωτερίκευση αυτή προκαλεί σημαντική ανακούφιση διότι ο ασθενής λαμβάνει από τον θεραπευτή κατανόηση και υποστήριξη. Ενδείκνυται για τη θεραπεία διαταραχών προσωπικότητας. 2) Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία αποτελεί τον συνδυασμό δυο θεωρητικών κατευθύνσεων, της γνωσιακής η οποία θεμελιώθηκε από τον A. Beck την δεκαετία του ’70 και της κλασικής συμπεριφορικής θεωρίας. Οι γνωσιακές τεχνικές αποσκοπούν περισσότερο στην αμφισβήτηση των δυσλειτουργικών σκέψεων και πεποιθήσεων, ενώ οι συμπεριφoρικές τεχνικές στη διαχείριση της συμπεριφοράς αποφυγής ορισμένων καταστάσεων. Αυτό επιτυγχάνεται με την σταδιακή επαναδραστηριοποίηση του πάσχοντα στις δραστηριότητες που απέφευγε. 3) Συστημική ψυχοθεραπεία ονομάζεται η ψυχολογική προσέγγιση κατά την οποία το άτομο αναλύεται στο πλαίσιο (περιβάλλον) στο οποίο ανήκει, σε οικογενειακό, εργασιακό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Η συστημική θεραπεία έχει τις ρίζες της στην οικογενειακή θεραπεία. Συγκεκριμένα, οι ρίζες της ξεκινούν από την Μάρα ΣελβίνιΠαλατσόλι, αλλά προέρχεται επίσης από τους Σαλβαντόρ Μινούτσιν, Μάρεϊ Μπόουεν, Ιβάν Ναγκί, και την Βιρτζίνια Σάτιρ και ΤζέιΧάλεϊ του Ινστιτούτου Ψυχικής Έρευνας του Πάλο Άλτο. Η συστημική θεραπεία εστιάζει σε δυσλειτουργικές συμπεριφορές που αφορούν τον κώδικα επικοινωνίας όλου του συστήματος (οικογένεια, εργασία, κοινωνία, ομάδα). Η μη παραγωγική συμπεριφορά ενός ατόμου στο σύστημα επηρεάζει αναπόφευκτα κάθε μέλος
ξεχωριστά. Η συντήρηση μιας κατάστασης στο σύστημα όχι μόνο διαιωνίζει το πρόβλημα αλλά επιδρά σημαντικά στην ψυχοσύνθεση κάθε ατόμου ξεχωριστά.
4) Η προσωποκεντρική/πελατοκεντρική θεραπεία αναπτύχθηκε μεταξύ του 1940 και 1950 από τον CarlRogers, ο οποίος πρότεινε ότι η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι πιο απλή, αισιόδοξη και θερμή μορφή θεραπευτικής παρέμβασης. Σύμφωνα με τον Rogers ένα άτομο συμπεριφέρεται με βάση το πώς αντιλαμβάνεται μια κατάσταση. Επειδή κανένας δεν ξέρει τόσο καλά όσο ο ίδιος την κατάσταση του , ο καθένας είναι ο καλύτερος ειδικός για τον εαυτό του. Η προσωποκεντρική προσέγγιση δίνει ιδιαίτερη βάση στο πως είναι δομημένος ο εαυτός μας. Σύμφωνα μ’αυτή, η ψυχολογική δυσλειτουργία οφείλεται στη σύγκρουση του εαυτού που θέλουμε να έχουμε (ιδεατού εαυτού) με τα καθημερινά βιώματα μας. Ο πελάτης είναι ελεύθερος να φέρει όποιο θέμα τον απασχολεί και στο βαθμό που μπορεί και θέλει να το συζητήσει. Απέναντί του βρίσκει έναν άνθρωπο που είναι εκεί, ολόκληρος και αληθινός, για να τον ακούσει και να προσπαθήσει να τον καταλάβει βαθιά και να τον αποδεχτεί ειλικρινά έτσι όπως είναι, χωρίς να τον κατευθύνει προς μια απόφαση. Η Θεραπεία-Gestalt Αναπτύχθηκε την δεκαετία του 1940 από τους FritzPerls , LauraPerls, και PaulGoodman. Η λέξη Gestalt μεταφράζεται στα ελληνικά ως «μορφή» αλλά και ως «όλο». Η θεραπεία Gestalt επικεντρώνεται στο σύνολο της εμπειρίας που έχει το άτομο μαζί με τις σκέψεις του, τα συναισθήματα του και τις πράξεις του. Κύριος στόχος είναι να αποκτήσει το άτομο επίγνωση του εαυτού του. 5) Η Gestalt θεραπεία επικεντρώνεται στο τι συμβαίνει εκείνη τη στιγμή, παρά σε αυτό που συζητιέται (το περιεχόμενο). Στη θεραπεία, το άτομο συνειδητοποιεί τι κάνει ,πως το κάνει ενώ την ίδια στιγμή μαθαίνει να αποδέχεται και να εκτιμά τον εαυτό του. Ο θεραπευόμενοςμαθαίνει σταδιακά τη διαφορά ανάμεσα σ’ αυτό που είναι και σε αυτό που φαίνεται ότι είναι. Κατανοώντας πλήρως αυτή τη διαφορά, μπορεί να αναγνωρίζει τις συμπεριφορές που χρειάζεται να αλλάξει. 6) Η Συνθετική Ψυχοθεραπεία θεωρεί ότι κανένα είδος θεραπευτικής προσέγγισης από μόνο του δεν είναι τέλειο ή τουλάχιστον δεν επαρκεί για όλες τις περιπτώσεις. Γι’ αυτό το λόγο ο συνθετικός ψυχοθεραπευτής, μέσα από την γνώση και την εμπειρία του, επικεντρώνεται στο να διαμορφώσει το κατάλληλο ψυχοθεραπευτικό μοντέλο το οποίο θα είναι αποτελεσματικό για το κάθε άτομο ξεχωριστά. Στη συνθετική ψυχοθεραπεία δεν είναι υποχρεωτική η ύπαρξη προβλήματος για να επισκεφτεί κάποιος ένα θεραπευτή. Υποστηρίζοντας ότι κανείς δεν είναι απαλλαγμένος από το καθημερινό στρες, το άγχος, τη θλίψη και τον ψυχικό πόνο προκύπτει η ανάγκη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση τους με τη βοήθεια του ειδικού.
- Τίτλος: Ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις ( εισαγωγή στην Ψυχαναλυτική, Συμπεριφοριστική,
- Διδακτική Ενότητα 9
- Τίτλος: Η κλινική Ψυχολογία στο χώρο της Υγείας. ( Γενικό Νοσοκομείο, Κέντρο Υγείας, Κέντρο
Ψυχικής Υγείας κλπ) - Περιγραφή
Ο κλινικός Ψυχολόγος στο χώρο της υγείας ασχολείται με το πώς οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν και χειρίζονται την ασθένεια. Η ψυχολογία υγείας αντιμετωπίζει τον ασθενή ολιστικά. Στόχος της είναι να απομακρυνθεί από το γραμμικό μοντέλο υγείας και ισχυρίζεται ότι η ασθένεια μπορεί να προκληθεί από ένα συνδυασμό βιολογικών (π.χ. ιός), ψυχολογικών (π.χ. συμπεριφορές, πεποιθήσεις), κοινωνικών (π.χ. απασχόληση) παραγόντων Αυτή η προσέγγιση αντανακλά το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο υγείας και ασθένειας, το οποίο αναπτύχθηκε από τον Έγκελς (1977, 1980). Η ψυχολογία υγείας μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή: Να αλλάξει τον αρνητικό τρόπο σκέψης που προκαλεί μια χρόνια νόσος (πχ απαισιοδοξία για το μέλλον). Να διαχειριστεί τα έντονα συναισθήματα, όπως θλίψη, άγχος και θυμό. Να βάλει στόχους για το μέλλον, να ενθαρρυνθεί στην αποκατάσταση της κίνησης και του ρόλου του. Να δεχθεί τη διάγνωση και να προσαρμόσει ανάλογα τη ζωή του. Να θεραπεύσει τυχόν ψυχολογικές διαταράξεις που συχνά εμφανίζονται μαζί με τη νόσο, π.χ. φοβίες, κατάθλιψη, κρίσεις πανικού κλπ. Να προετοιμαστεί ψυχολογικά πριν από αγχώδεις ιατρικές επεμβάσεις/εξετάσεις (π.χ χειρουργικές επεμβάσεις, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία κλπ.). Να επικοινωνεί με πιο αποδοτικό τρόπο τη ψυχική οδύνη που αισθάνεται στα μέλη της οικογενείας του. Να κατανοήσει τις πληροφορίες του ιατρού και των άλλων επαγγελματιών υγείας Να στηριχθεί και να συμμορφωθεί με ιατρικές συστάσεις, φαρμακευτική αγωγή και με την όποια θεραπεία. Να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε πρόβλημα σχετίζεται με την ασθένεια του. Παράλληλα, ο ψυχολόγος υγείας μπορεί να βοηθήσει την οικογένεια να αντιμετωπίσει τις ψυχολογικές επιπτώσεις που έχει η διάγνωση της ασθένειας του αγαπημένου τους.
- Τίτλος: Η κλινική Ψυχολογία στο χώρο της Υγείας. ( Γενικό Νοσοκομείο, Κέντρο Υγείας, Κέντρο
- Διδακτική Ενότητα 10
- Τίτλος: Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας των Κοινωνικών Επιστημών
- Περιγραφή
Το μάθημα φέρει εισαγωγικό χαρακτήρα στη μελέτη των δύο ρευμάτων ερευνητικής μεθοδολογίας που έχουν κυριαρχήσει στις κοινωνικές επιστήμες. Μετά το πέρας αυτού, οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες θα πρέπει να είναι σε θέση να κατανοήσουν τη διαφοροποίηση της ποσοτικής στρατηγικής έρευνας από την ποιοτική στρατηγική στη βάση τριών κεντρικών σημείων: α. τη σχέση μεταξύ θεωρίας και έρευνας, β. τα επιστημολογικά ζητήματα και γ. τα οντολογικά ζητήματα, όπως αυτά ανακύπτουν στη μελέτη του κοινωνικού κόσμου.
- Διδακτική Ενότητα 11
- Τίτλος: Συγγραφή πτυχιακής εργασίας και μεθοδολογία έρευνας
- Περιγραφή
Οι εκπαιδευόμενοι θα εκπονήσουν επιστημονική εργασία 3.000-6.000 λέξεων.
- Διδακτική Ενότητα 12
- Τίτλος: MΑΓΝΗΤΟΣΚΟΠΗΣΗ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ - Περιγραφή
Ο κάθε εκπαιδευόμενος ατομικά επιλέγει να αναλύσει μια περίπτωση συμβουλευτικής παρέμβασης, βάσει οδηγιών και κανόνων που θα δοθούν, σε χρονικό διάστημα 20λεπτών. Η παρέμβαση αυτή μαγνητοσκοπείται και αποστέλλεται ηλεκτρονικά στο Πανεπιστήμιο, για να αξιολογηθεί. Η συγκεκριμένη πρακτική άσκηση αντιστοιχεί σε 40ώρες του προγράμματος.
- Τίτλος: MΑΓΝΗΤΟΣΚΟΠΗΣΗ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ
ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Το σεμινάριο κατάρτισης στη γνωστική-συμπεριφοριστική θεραπεία, που διοργανώνεται από τα προγράμματα συμβουλευτικής και επαγγελματικής ενδυνάμωσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου με τεράστια απήχηση, προσδοκά να καλύψει τα κενά που υπάρχουν στην κατάρτιση των ψυχολόγων και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, όσον αφορά τη γνωστική-συμπεριφοριστική συμβουλευτική, τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε επίπεδο εφαρμογών. Σε συνεργασία με διδάσκοντες από αντίστοιχους φορείς και συλλόγους, το πρόγραμμα θα φέρει σε επαφή τους
καταρτιζόμενους με τις τεχνικές, τη μεθοδολογία και τα στάδια της συμβουλευτικής, που βασίζεται σε αυτό το ρεύμα σκέψης, θα παρουσιάσει αναλυτικά τη δεοντολογία, τα έντυπα καταγραφής και τα απαραίτητα εργαλεία για το σύμβουλο και θα επιχειρήσει αναλύσεις περιπτώσεων και υποδειγματική πορεία της συμβουλευτικής διαδικασίας. Η γνωσιακή θεραπεία και συμβουλευτική είναι ένα δομημένο μοντέλο παρέμβασης που συνδέει τις σκέψεις με τη συμπεριφορά. Στο πρόγραμμα θα παρουσιαστούν οι τεχνικές τροποποίησης των μη λειτουργικών σκέψεων, που επηρεάζουν τα συναισθήματα και ενισχύουν τις νοσηρες ερμηνείες των ερεθισμάτων και του περιβάλλοντος
